Dòng điện sử dụng trong sinh hoạt hàng ngày của chúng ta hiện nay chính là dòng điện xoay chiều, được viết tắt là AC. Dòng điện xoay chiều đã được sử dụng từ những năm 1900 cho sinh hoạt gia đình và cho sản xuất công nghiệp.
Trong đó, hoạt động sản xuất công nghiệp thì thường phải được đáp ứng một mức điện năng lớn cho sản xuất vì thế nguồn điện 3 pha được sử dụng là chủ yếu. Trong khi đó, dòng điện 1 pha thì thường để cung cấp cho việc sử dụng trong sinh hoạt gia đình.
Ống cách điện là một thiết bị dùng để luồn hệ thống dây điện trong công trình vừa có tác dụng bảo vệ dây điện vừa có tác dụng tăng tính thẩm mỹ cho công trình.
Tham khảo thêm về loại ống này tại: https://thinhphatict.com/ong-thep-luon-day-dien
Tổng quát về dòng điện 1 pha và dòng điện 3 pha
Theo quy ước, số pha trong một dòng điện được tính bằng số dây nóng và không bao gồm dây trung tính.
Mặc dù cả điện 1 pha và điện 3 pha đều được đề cập đến là dòng điện xoay chiều nói chung nhưng hai dòng điện này có sự khác biệt về công suất phân phối.
Điện 1 pha là gì?
Điện một pha được hiểu nôm na là dòng điện được lấy ra từ 1 pha của điện 3 pha và dùng để cung cấp điện năng cho các thiết bị điện có công suất nhỏ mà việc hao tốn điện năng rất ít.
Trong mạch điện 1 pha sẽ bao gồm 2 dây dẫn: 1 dây nóng và 1 dây lạnh.
Tại nước ta, hiệu điện thế định mức để sử dụng là 220V. Trên thực tế, nhiều quốc gia không sử dụng mức điện áp này. Ví dụ như Nhật Bản, Đài Loan, Mỹ,.. điện mức tiêu chuẩn sử dụng của các quốc gia này thường ở mức 110 hay 120V,..
Điện 1 pha là dòng điện xoay chiều có công suất nhỏ nên không thể dùng để truyền đi xa, nguồn điện này thích hợp nhất khi sử dụng trong sinh hoạt gia đình.
Hệ thống điện 1 pha đạt điện áp ở 900 và 2700, chu trình của nó sẽ hoàn chỉnh là 3600.
Trong hệ thống điện một pha đơn gồm có một dây trung tính và một dây pha có dòng điện chạy qua. Những thay đổi theo chu kỳ về độ lớn và hướng thường thay đổi dòng chảy trong dòng điện và điện áp khoảng 60 lần mỗi giây và tùy thuộc vào nhu cầu của từng hệ thống.
Điện 1 pha được sử dụng cho sinh hoạt gia đình, công suất thiết bị nhỏ, các thiết bị không bị hao phí về điện năng nhiều.
Để tính công suất điện 1 pha dùng trong sinh hoạt gia đình, bạn có thể tham khảo thêm bài viết công thức tính công suất điện tại:
>> https://thinhphatict.com/cong-thuc-tinh-cong-suat-dien
Điện 3 pha là gì?
Dòng điện xoay chiều 3 pha là một hệ thống gồm 3 dòng điện xoay chiều một pha, ba dòng điện này được gây ra bởi ba suất điện động xoay chiều có cùng biên độ, cùng tần số nhưng lệch nhau về pha là 2pi/3.
Điện 3 pha là hệ thống điện bao gồm 3 dây nóng và 1 dây lạnh, được mắc nối trong mạch bằng 2 cách phổ biến là nối hình tam giác và nối hình sao.
Hệ thống điện 3 pha dùng để sản xuất công nghiệp, vận hành máy móc công nghiệp hay dùng để truyền tải điện năng đi xa mà không làm hao tổn quá nhiều điện năng.
Một cách dễ hiểu nhất, hệ thống điện 3 pha có cấu tạo tương tự như 3 dòng điện 1 pha được mắc song song với nhau và có 1 dây trung tính. Do đó, hệ thống điện 3 pha thường sẽ có 4 dây với 3 dây nóng mang điện và 1 dây lạnh.
Ở hệ thống điện 3 pha sử dụng trong công nghiệp sẽ có 3 dây nóng và 1 dây lạnh, mỗi 1200 ra khỏi pha với nhau. Trong hệ thống điện áp cao thường sẽ không được trang bị dây trung tính. Nguồn điện ba pha có dòng điện ổn định được phân phối với tốc độ không đổi và có thể mang tải nhiều hơn mà hoàn toàn đảm bảo được yếu tố kinh tế nhất.
Xem chi tiết điện 3 pha là gì tại: https://thinhphatict.com/dien-3-pha-la-gi
Làm thế nào để tạo ra dòng điện 3 pha?
Dòng điện 3 pha được tạo ra bởi máy phát điện xoay chiền 3 pha với cấu tạo gồm:
- 3 dây quấn AX, BY, CZ và nam châm điện
- Các dây quấn AX, BY, CZ có cùng số vòng dây và được đặt lệch nhau một góc 2pi/3 trong không gian.
Nguyên lý hoạt động của dòng điện 3 pha: Khi quay nam châm với vận tốc không đổi, từ trường sẽ lần lượt quét qua các dây quấn và cảm ứng vào trong dây quấn. Khi đó, sức điện động xoay chiều cùng biên độ, tần số và lệch pha nhau một góc 1200. Xét về mặt thời gian là 1/3 chu kỳ.
Tải 3 pha thường là động cơ điện 3 pha với các tổng trở của các pha lần lượt là A,B, C của tải là Za, Zb, Zc.
Trong mạch nối điện 3 pha hình sao, 3 điểm cuối là X, Y, Z nối với nhau để tạo thành điểm trung tính O.
Cách nối hình tam giác thì cho đầu pha này nối với cuối của pha kia.
Ưu điểm của dòng điện 1 pha
- Chi phí thiết kế thấp
- Sử dụng hiệu quả nhất đối với các thiết bị có công suất dưới 1000 Watt
- Thiết kế mạch điện 1 pha đơn giản hơn so với mạch 3 pha.
Để lắp đặt hệ thống mạng điện 1 pha dùng trong sinh hoạt gia đình, trước hết các kỹ sư cơ điện phải lên một bản vẽ điện để xác định vị trí của các thiết bị điện, các công tắc hay ổ cắm. Tất cả các yếu tố này được thể hiện thông qua hệ thống ký hiệu. Tham khảo chi tiết tại:
>> https://thinhphatict.com/ky-hieu-thiet-bi-dien-tren-ban-ve
Ưu điểm của dòng điện 3 pha
- Dòng điện 3 pha thường được ứng dụng cho các lưới điện, trung tâm dữ liệu, hệ thống điện công nghiệp, vận tải hoặc cho các thiết bị máy móc có tải trọng lớn hơn 1000 Watt.
- Dòng điện 3 pha sử dụng dây dẫn với tiết diện tiết kiệm hơn so với dòng điện 1 pha khi sử dụng để truyền tải điện năng đi xa. Cấu tạo của các động cơ sử dụng điện 3 pha cũng đơn giản và có nhiều đặc tính tốt hơn so với các thiết bị dùng điện 1 pha.
- Đối với các hệ thống tải điện cao áp, nguồn điện 3 pha có khả năng vận chuyển tốt hơn do:
+ Hiệu suất dẫn điện lớn hơn
+ Có khả năng chạy tải điện với công suất lớn
+ Ít hao phí khi dẫn truyền điện năng đi xa
+ Ít rủi ro về an toàn điện hơn cho con người
+ Chi phí xử lý lao động thấp.
+ Hệ thống dây và cáp dẫn điện 3 pha có tiết diện nhỏ và ít tốn kém hơn.
Ở mỗi quốc gia, mức giá trị điện áp của điện 3 pha cũng khác nhau. Ví dụ:
Ở Việt Nam, dòng điện 3 pha có giá trị chuẩn là 380V/3F
Ở Mỹ, mức điện áp 3 pha là 220V/3F còn Nhật Bản thì sử dụng điện 3 pha với mức điện áp là 200V/3F.
Những thông tin thú vị xoay quanh dòng điện 1 pha và 3 pha
- Hệ thống điện 3 pha được nhà khoa học Nikola Tesla giới thiệu và đã được cấp bằng sáng chế vào năm 1887 và 1888.
- Dòng điện 3 pha có các đặc tính làm cho nó trở lên rất hữu ích trong hệ thống điện như:
+ Dòng pha có xu hướng hủy bỏ một dòng khác. Trong trường hợp tải cân bằng tuyến tính, giá trị pha bằng không. Điều này làm cho nó có thể loại bỏ hoặc giảm kích thước của dây dẫn trung tính. Các dây dẫn pha mang cùng dòng điện và có thể có cùng kích thước cho tải cân bằng.
+ Điện truyền tải vào tải trọng cân bằng tuyến tính là không đổi từ đó giúp giảm rung động máy phát và động cơ.
+ Hệ thống điện ba pha có thể tạo ra từ trường quay theo một hướng xác định, nên động cơ điện dùng điện 3 pha có thiết kế đơn giản hơn.
- Hiện tượng không cân bằng pha trong nguồn điện 3 pha xảy ra khi các đường dây điện lệch pha do sử dụng các tải 1 pha.
Hiện tượng này làm cho một hoặc hai đường dây điện mang nhiều hoặc ít tải hơn, làm cho các đường dây 3 pha đi lệch pha, kết quả là các pha không còn cách nhau 1200 nữa.
Hiện tượng không cần bằng pha làm cho các mô tơ 3 pha chạy ở các nhiệt độ cao hơn so với các giá trị định mức.
Nếu mất cân bằng pha thì sự tăng nhiệt độ càng lớn hơn. Nhiệt độ cao làm hư hỏng lớp cách điện của dây dẫn và gây mất an toàn.
Các mô tơ ba pha không thể phân phối mã lực theo định mức của chúng khi một hệ thống không được cân bằng.
- Các thiết bị điện 3 pha sử dụng dòng điện 3 pha để hoạt động còn điện 1 pha thì dùng cho các thiết bị điện 1 pha. Tuy nhiên, trong thực tế có nhiều gia đình sử dụng hệ thống điện 3 pha bằng cách lắp đặt thêm ổn áp 3 pha để tạo điện áp 1 pha 220V ở đầu ra.
- Giá thành của điện 3 pha luôn cao hơn so với điện 1 pha vì nó được xếp vào nhóm điện sản xuất kinh doanh, không phải điện sinh hoạt.
- Trong các ngành công nghiệp, có tới 70% các động cơ, máy móc hay thiết bị công nghiệp đều được thiết kế để sử dụng nguồn điện 3 pha để đạt hiệu quả cao nhất.
- Tần số chuẩn của hệ thống điện 1 pha thường là 50 hoặc 60 Hz. Tại Việt Nam, nguồn điện một pha dùng trong sinh hoạt gia đình có tần số chuẩn là 50Hz.
- Để biến đổi nguồn điện 3 pha thành dòng điện 1 pha phân phối cho các gia đình hoặc ngược lại, ta cần một thiết bị điện quan trọng đó là máy biến áp (máy biến thế).
Chi tiết về loại máy này được đề cập chi tiết tại:
>> https://thinhphatict.com/cong-dung-cua-may-bien-ap
Dù sử dụng dòng điện 1 pha hay 3 pha thì người dùng cũng cần trang bị hệ thống ống điện cho hệ thống dây, cáp điện truyền tải điện năng để đảm bảo an toàn cũng như giúp cho dòng điện luôn được phân phối ổn định nhất.
Tìm hiểu về ống luồn dây điện EMT và các phụ kiện tại video
Ống thép luồn dây điện Thịnh Phát là sản phẩm được sản xuất trên dây truyền công nghệ hiện đại, phù hợp với các tiêu chuẩn an toàn về điện mà lại có giá cả rất hợp lý, phải chăng.
Nếu quý khách có nhu cầu tìm hiểu, cần tư vấn hoặc nhận báo giá về các dòng ống luồn dây điện Thịnh Phát hay các phụ kiện vui lòng liên hệ:
CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VÀ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG THỊNH PHÁT
Sản xuất vật tư phụ trợ cơ điện và xây dựng từ năm 2005
Trụ sở chính & Nhà máy 1: Lô 5, Yên Phúc, CCN Biên Giang, Phường Biên Giang, Quận Hà Đông, TP. Hà Nội
Nhà máy 2: Lô CN 3-1 CCN Yên Dương, Ý Yên, Nam Định
CN phía Nam: 300B/2, đường ĐT 743, khu phố 1B, P.An Phú, TP.Thuận An, Bình Dương
Hotline: 0936 014 066
Email: info@thinhphatict.com
